Mikrobiyota veya mikrobiyom üzerine yapılan kongrelerde, ağız mikrobiyomunun (ağızda yaşayan bakteri topluluklarının) hastalıklar ve sağlıklı olma durumu ile ilişkili olabileceği tartışılıyor. Ağızda faydalı bakterilerin kolonileşmesi çok önemli ve sağlıklı bir durum. Ağız ekosisteminde yaşayan bakterilerin birbirlerine göre oranlarının iyi olması, ağız-boğaz sağlığının korunması ve diş çürümesi probleminin görülmemesi anlamına gelmektedir. Ancak bu ekosistem bozulmaya başlayınca patojen bakteriler (hastalık yapan) hem ağız içinde çeşitli diş, dil, dişeti problemleri ile karşılaşıyor ve aynı zamanda bu patojen bakteriler çeşitli yollarla tüm vücuda dağılıp bazı organların bozulmasına yani orada hastalık başlamasına neden olabiliyorlar. Kalp kapakçıklarına yerleşerek hasar veren BETA mikrobunu hepimiz biliriz…
Ağızda, dişlerde, diş etlerinde, dilde, boğazda kolonileşen bakteriler farklılıklar gösterir. Bağırsaklardan sonra en fazla bakteri topluluğunun bulunduğu yer ağızdır. Ağız ekosisteminde hastalık yapan bakteriler çoğaldığı zaman, sindirim ve başka yollarla diğer organlarda hastalığa yol açtığı konusunda çalışmalar çoğalmış durumdadır. Genel olarak biliriz ki diş çürüklerine yol açan bakteriler iyi tedavi edilip temizlenmezse kalp kapakçıklarında sorun yaratır. Bu ve buna benzer birçok hastalık için ağız ekosisteminin dengesi önemli olmaya başlamıştır. Bebeğin yerleştiği anne karnındaki plasentada dahi ağız bakterilerine rastlanmıştır. Yani bebek önce annenin ağız ekosistemi ile henüz anne karnındayken tanışmaktadır.
Durum böyle iken bize de ağız sağlığını korumak için bu bakteri çeşitliliğini korumamız gerektiği konusunda hemfikir olmak durumundayız.
Kullandığınız Diş Macunu Miktarına Dikkat Edin!
Ağız sağlığı öncelikle diş fırçalama ile yani temizlikle başlar. Burada fırçanın özellikleri yanında kullanılan diş macununun da kaliteli olması beklenir. Sık sık boğaz enfeksiyonu geçiren, diş ve diş eti hastalıkları ile sık sık uğraşan kişilere ilk sorumuz “Diş fırçanıza koyduğunuz macun miktarı nedir?” olur. Sık sık solunum yolu hastalıkları (sinüzit, boğaz ağrısı, faranjit vb.) geçiren kişilerin cevaplarından; macunların diş fırçası boyunca (diş macunu reklamlarında gösterildiği gibi) sürüldüğünü yani çok fazla olduğunu öğreniriz. Böylece fazla kullanılan macunun ağız ekosistemini bozabileceği, ayrıca sık kullanılan gargaralar ve ağız çalkalama solüsyonlarının da benzer olumsuzluklara yol açabileceği anlaşılmaktadır.
Diş macunu bir nevi deterjandır ve küçük miktarlarda kullanılması gerekir. Hepimizin de bildiği gibi köpüklü olur. Hem dişlerin sabah-akşam fırçalanması hem de bu fırçalama işlemi yapılırken ağız ekosisteminin bozulmamasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Ayrıca antibiyotikler, şekerli gıdalar da ağız ekosistemini olumsuz yönde etkilerler.
Burada dikkat edeceğimiz en önemli konu kullandığımız macun ve gargaraların ağız ekosistemini bozmayan içeriklere sahip olmasıdır. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki artık köpük üreten madde olan (sodyum lauril sülfat) kullanılmadan ağız hijyenini sağlayan ve tatları kötü olmayan birçok ürün mevcuttur. Ayrıca eczanelerde bu tür macunları kolayca bulabilirsiniz.
Macunların tamamen doğal içerikli olmasına dikkat etmek önemlidir. Bu macunlar, onarıcı ve koruyucu olarak propolis içermekte, özel teknikler kullanılarak hazırlanan hammaddelerin diş minesine zarar vermeden, dişleri çizmeden renk açması beklenmektedir.
Dikkatinizi çekmek isterim ki; ağız içindeki ekosistemi bozmadan zararlı maddeleri temizlemek çok önem kazanmış olup, ağız-diş-boğaz ve hatta beden sağlığını korumak, eczacınızla yapacağınız bir görüşme ile büyük oranda sizin elinizde olacaktır.
Ecz. Asuman Çakıroğlu / Etkin Eczacılık Derneği Kurucu Başkanı