Sigara içmek yalnızca akciğerleri değil, ağız ve diş sağlığını da ciddi şekilde tehdit eder. Amerikan Diş Hekimleri Birliği’ne (ADA) göre, sigara içen bireylerde diş eti hastalıkları görülme riski, içmeyenlere kıyasla 2 ila 7 kat daha fazladır. Peki sigaranın ağız ve dişlere etkisi nedir? Sigara ağız ve diş sağlığında hangi problemler ortaya çıkarabilir ve bu zararların geri dönüşü mümkün müdür? Hemen inceleyelim!
1. Diş Eti Hastalıkları (Periodontal Hastalıklar)
“Sigaranın ağız ve dişlere etkisi nedir?” sorusunun yanıtları arasında diş etlerinde kan akışını azaltması bulunur. Kan akışı yavaşladığından, dokuların oksijen ve besin alımı da sekteye uğrar.
- Diş eti iltihabı (gingivitis) başlangıç aşamasında görülen bir durumdur. Tedavi edilmediğinde periodontitis'e dönüşebilir.
- Periodontitis, dişin destek dokularında geri dönüşü olmayan tahribata yol açar.
- Sigara, bağışıklık sisteminin bakteriyle savaşma gücünü azaltarak iyileşmeyi zorlaştırır.
2. Dişlerde Renk Değişikliği ve Estetik Sorunlar
Nikotin ve katran, diş minesine yapışarak sarıdan kahverengiye kadar değişen lekeler oluşturur.
- Sigara içen bireylerde diş beyazlatma işlemleri, içmeyenlere göre daha az etkili olabilir.
- Estetik sorunlar, sosyal güvensizlik ve özgüven eksikliği yaratabilir.
3. Ağız Kokusu (Halitozis)
Sigaranın ağız ve dişlere etkisi olarak en büyük sorunlardan biri, ağızda kalıcı kötü kokuya neden olan bakteriyel ortamı tetiklemesidir.
Ağız kokusunun başlıca nedenleri şunlardır:
- Tükürük üretiminde azalma (kuru ağız)
- Sigara içerisindeki kimyasalların ağız dokularını tahriş etmesi
- Diş eti hastalıklarının oluşması
4. Diş Kaybı
“Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisi nedir?” sorusunun cevaplarından biri de diş kaybına neden olabileceğidir. İİlerlemiş diş eti hastalıkları, dişlerin çene kemiğine tutunmasını sağlayan dokuların yok olmasına yol açar. Bu da zamanla diş kaybına neden olabilir.
- 30 Yaş üzerindeki bireylerde sigara, diş kaybının en sık görülen nedenlerinden biridir.
- Sigara içen bireylerde implant tedavilerinin başarı oranı da düşebilir.
5. Ağız Kanseri Riski
Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisi büyüktür; ağız kanseri riskini artırabilir. Sigara başta dil, yanak içi, damak ve gırtlak olmak üzere ağız bölgesindeki kanser türlerinin nedenleri arasında yer alabilir.
- Ağız kanseri vakalarının yaklaşık %90’ı tütün kullanımına bağlıdır.
- Tütün ve alkol birlikte kullanıldığında risk 30 kat artabilir.
6. İyileşme Sürecinin Yavaşlaması
Sigaranın ağız ve dişlere etkisi arasında ağız içinde yapılan herhangi bir cerrahi müdahalenin iyileşme sürecini yavaşlatması da yer alır.
Örnek durumlar:
- Diş çekimi sonrası iyileşme
- Diş eti ameliyatları
- İmplant tedavisi sonrası dokuların kaynaşması
7. Tat ve Koku Alma Duyusunda Azalma
Sigara, tat tomurcuklarının yapısını bozarak lezzetleri algılamayı zorlaştırır. Ayrıca burun içindeki sinir uçlarına zarar vererek koku duyusunu da zayıflatır.
- Bu durum zamanla yemeklerden alınan zevki azaltır.
- Beslenme düzenini ve genel sağlığı olumsuz etkileyebilir.
8. Tükürük Üretiminde Azalma
Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisi içinde tükürük üretiminde azalma da sayılabilir. Sigara içmek, tükürük bezlerinin fonksiyonunu azaltır. Bu da "kserostomi" (ağız kuruluğu) olarak bilinen bir duruma yol açar.
Ağız kuruluğunun sonuçları:
- Diş çürüğü riskinin artması
- Ağız içi yaraların iyileşmesinde gecikme
- Dil yanması hissi
Sigaranın Ağız ve Diş Sağlığına Etkilerinden Korunma Yolları
Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisini azaltmak ve genel ağız sağlığını korumak için neler yapılabilir? İnceleyelim:
- Sigaranın bırakılması: İlk ve en etkili adım.
- Düzenli diş hekimi kontrolleri: Yılda en az 2 kez muayene.
- Diş taşı temizliği: Sigara içenlerde daha sık yapılması önerilir.
- Günlük ağız hijyeni: Günde 2 kez diş fırçalama ve diş ipi kullanımı.
- Ağız gargarası kullanımı: Antibakteriyel içerikli gargaralar tercih edilebilir.
Sigaranın ağız ve diş sağlığı üzerindeki zararları bilimsel olarak kanıtlanmıştır ve oldukça ciddidir. Yalnızca kozmetik sorunlar değil, ağız kanserine kadar uzanan ciddi riskleri de beraberinde getirir. Ancak, bu zararların büyük bölümü sigara bırakıldıktan sonra zaman içinde azalabilir. Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisini azaltmak, diş sağlığınızı korumak için bir adım atmak istiyorsanız aşağıdaki önerilerimizi inceleyin!
Ağız ve Diş Sağlığını Korumak İçin Yapılması Gerekenler
1. Dişleri Günde En Az 2 Kez Fırçalayın
- Sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce mutlaka dişlerinizi fırçalayın.
- Diş fırçası küçük başlı ve yumuşak kıllı olmalıdır.
- En az 2 dakika süreyle dairesel hareketlerle fırçalama yapılmalıdır.
2. Diş İpi ve Ara Yüz Temizleyicileri Kullanın
- Diş fırçası, dişler arası plakları temizleyemez.
- Diş ipi, diş aralarındaki yiyecek artıklarını ve bakterileri etkili şekilde uzaklaştırır.
3.Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri Yaptırın
- Ağız ve diş sağlığı için yılda en az iki kez diş hekimine muayene olun.
- Diş taşı temizliği, erken teşhis ve koruyucu uygulamalar için önemlidir.
4. Sigara ve Tütün Ürünlerinden Uzak Durun
- Tütün ürünleri, diş eti hastalıkları, ağız kokusu ve ağız kanseri riskini ciddi oranda artırır.
- Sigara bırakıldığında iyileşme süreci hızlanır, diş eti sağlığı toparlanır.
5.Ağız Gargaraları ile Bakteri Yükünü Azaltın
- Antiseptik özellikteki gargaralar, ağız içindeki zararlı bakteri dengesini kontrol altında tutar.
- Özellikle diş eti hassasiyeti olanlar için faydalıdır.
Sigaranın ağız ve diş sağlığına etkisi nedir, inceledik. Ağız sağlığı, yalnızca çürüklerin önlenmesiyle sınırlı değildir; genel sağlığı da etkileyebilir. Bu yüzden düzenli bakım ve sağlıklı alışkanlıklar, hem ağız hem de genel sağlığınız için büyük önem taşır.
Kaynakça:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10872955/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16569473/